Direct Current (DC)
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Direct Current (DC), oftewel gelijkstroom, is een elektrische stroom waarbij de elektronen zich constant in één richting bewegen, van de negatieve naar de positieve pool, hoewel de technische stroomrichting van plus naar min wordt aangenomen.
Omschrijving
Gelijkstroom kenmerkt zich door een constante stroomrichting en spanning, al kan het spanningsniveau variëren afhankelijk van de energiebron, zoals bij batterijen die ontladen. Gelijkstroom is essentieel voor de werking van vrijwel alle elektronica. Veel elektrische apparaten werken intern op gelijkstroom, zelfs als ze worden gevoed door wisselstroom uit het stopcontact; de omzetting vindt dan plaats binnen het apparaat of via een adapter. Typische bronnen van gelijkstroom zijn batterijen, accu's, zonnepanelen en dynamo's.
Toepassingen en Relevantie in de Bouw
In de bouwsector wordt gelijkstroom steeds relevanter, met name door de toename van duurzame energiebronnen en elektrische apparaten die op DC werken. Zonnepanelen wekken van nature gelijkstroom op, die voor gebruik in het reguliere AC-net moet worden omgezet. Er is een trend gaande om meer systemen, zoals LED-verlichting en laadpalen voor elektrische voertuigen, direct op gelijkstroomnetten aan te sluiten om energieverliezen door omzetting te minimaliseren. Hoogspanningsgelijkstroomtransmissie (HVDC) wordt gebruikt voor efficiënt transport van grote hoeveelheden elektriciteit over lange afstanden, bijvoorbeeld bij onderzeese kabels en de integratie van offshore windenergie, wat een belangrijke rol speelt in de energietransitie. Hoewel het bestaande elektriciteitsnet voornamelijk op wisselstroom werkt, worden de mogelijkheden van lokale gelijkstroomnetten (microgrids) onderzocht en toegepast in diverse sectoren, waaronder de utiliteitsbouw en openbare verlichting.
Voordelen en Aandachtspunten
Voordelen van gelijkstroom zijn onder meer potentieel minder energieverlies bij transport over zeer lange afstanden in hoogspanningssystemen, geen faseverschuiving of harmonischen en geen skin-effect in geleiders. Dit kan leiden tot dunnere kabels en besparing op materialen zoals koper. DC-systemen kunnen ook eenvoudiger te regelen zijn en componenten kunnen potentieel langer meegaan doordat er minder omzettingen nodig zijn. Echter, de ontwikkeling en toepassing van DC-netten voor algemeen gebruik in bijvoorbeeld woningen staat nog in de kinderschoenen en vereist aanpassingen in wetgeving en standaarden. Beveiliging tegen elektrische schokken en vlambogen bij het onderbreken van gelijkstroom vereist specifieke technologie en aandachtspunten. Corrosie kan ook een aandachtspunt zijn bij DC-systemen.
Vergelijkbare termen
Wisselstroom (AC)
Gebruikte bronnen: